دعای مکارم الاخلاق یکی از دعاهای معروف امام سجاد و دعای بیستم صحیفه سجادیه است.

این دعا به دلیل دارا بودن محتوا و مضامین عالی و ابعاد تربیتی و سیر و سلوکی از سوی سالکان و عارفان و محققان و دعا پژوهان مورد توجه بسیار قرار گرفته و شرح و تفسیرهای فراوان بر آن نوشته شده است. بررسی این دعا از این جهت دارای اهمیت است که دارای ابعاد گوناگون و از آن جمله توجه به حیات جمعی و تلقین و ارزش گذاری اموری است که فرد در زندگی خود باید آنها را به‌کار گیرد.

این دعا از ۲۲ قسمت تشکیل شده که هر قسمت با درود بر محمد و آل محمد شروع گردیده و با در خواست‌هایی که هر کدام اخلاق پسندیده می‌باشد دنبال می‌گردد.

 بخشی از فرازهای اول و دوم دعای بیستم صحیفه سجادیه

خدایا بر محمد و آلش رحمت فرست، و ایمان مرا به کاملترین مراتب ایمان برسان، و یقینم را فاضلترین درجات یقین ساز، و نیتم را به بهترین نیتها و عملم را به بهترین اعمال ترفیع ده.
خدایا به لطف خود نیتم را کامل و خالص ساز. و یقینم را ثابت و پا برجای دار و به قدرت خود آنچه را که از من تباه شده اصلاح فرمای.
خداوندا بر محمد و آلش رحمت فرست و مهماتم را که باعث دل مشغولی من است، کفایت کن و مرا به کاری که فردا از آن مورد سؤال قرار می‌دهی بگمار، و روزگارم را در آنچه برای آنم آفریدهای مصروف دار و از غیر خود بی نیاز ساز و روزیت را بر من بگستر و به نگاه کردن به حسرت در مال و منال و جاه و جلال توانگرانم دچار مکن و عزیزم گردان و گرفتار کبرم مساز و بر بندگی خود رامم کن و عبادتم را به سبب خود پسندی تباه منمای. و خیر را برای مردم به دستم روان کن. و کار نیکم را به منت نهادن باطل مگردان و اخلاق عالیه را به من مرحمت فرمای. و مرا از تفاخر و مباهات نگاه دار.

ادامه »

مقام معظم رهبری:

من به یکایکِ شما عزیزان توصیه میکنم تا آن‌جا که میتوانید، با صحیفه سجادیّه مأنوس شوید.

کتاب بسیار عظیمی است. این که گفته‌اند زبور آل محمّد، واقعاً همین طور است؛ پُر از نغمه‌های معنوی است، دعا و درس است؛ هم درس اخلاق است، هم درس علم‌النّفس است، هم درس امور اجتماعی است…

شما باید علاج اینها را هم از خدا بخواهید. وقتی که با خدا راز و نیاز میکنید، از جمله چیزهایی که میخواهید، علاج همین مشکلات درونی و نفسانی است.

آن جامعه‌ای که حداقل مجموعه بزرگی از آن با این خصوصیات پرورش پیدا کند، همان جامعه‌ای است که هیچ ترفندی در آن کارگر نخواهد شد.
۱۳۷۶/۰۹/۱۳

توجه ما به قرآن ما را وارد فضای موشکافانه‌ای از کلمه به کلمۀ قرآن می‌کند که الان نوع نگاهمان خیلی فاصله دارد. [برای ارتباط با قرآن مراحلی هست، اولین مرحله] تلاوتی است که ما می‌کنیم، بر فرضی که ملتزم باشیم؛ بر فرضی که «مِن البدو الی الختم» بخوانیم؛ بر فرضی که با توجه بخوانیم؛ بر فرضی که روزانه قابل توجه بخوانیم؛ مدام سر و ته آن را نزنیم، التزام و ایستادگی و ثبات قدم لازم است.

نفس حالتش این است که اگر زیاد گرفتید، به کمش راضی می‌شود. اگر گفتی که من باید روزی یک جزء، دو جزء بخوانم، نفس می گوید: حالا یک جزء دو جزء زیاد است، مثلاً نیم جزء، یک حزب… مدام آن را کم می‌کند و نفس را باید وا داشت به اعمال بیشتر و نظم بیشتر.

 مقدار تلاوت

گاهی سوال می‌شود چه مقدار قرآن بخوانیم؟ وظیفه افراد متفاوت است؛ ولی سزاوار است آن مقداری را شروع کنی که می‌توانی ادامه بدهی و بر آن مقدار بعد از مدتی افزون کنی و کسر نکنی.
قرآن را با توجه بخوانیم و به آن ملتزم بشویم. از شرّ شیطان و نفس، به خدا و به سوره‌های قرآن، آیات قرآن، رسول خدا و اهل بیت عصمت و طهارت پناه ببریم و به دامان ولایت این‌ها پناهنده شویم.
اگر این کارها را هم بکنیم، هنوز مراحلی برای درک بیشتر در پیش رو داریم. ولی یک آفتی که در این قسمت به کار ما می‌خورد این است که ثبات قدم در کارهایمان نداریم گاهی بین عبادات فاصله می افتد.
‌
 حجت‌الاسلام والمسلمین حاج شیخ جعفر ناصری

‌ ‌