شاید بهترین چیزی که آغازگر سفرمان در تربیت اسلامی است، این آیات قرآن باشد: «‏اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ‏*‏خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ‏*‏اقْرَأْ وَرَبُّکَ الْأَکْرَمُ‏*‏الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ‏*‏عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ‏» علق/۵-۱

مهم‌ترین وجه تمایز تربیت اسلامی از دیگر مکاتب تربیتی همین آیات شریف هستند. به کار بردن کلمۀ «ربک» دلالت تربیتی قاطعی دارد، و «به همین سبب هم نگفت: «خالقک» یا «الهک» یا «فاطرک» تا افادۀ معنای تربیت و رعایت را بکند. این تربیت منحصر به تکوین انسان نیست بلکه فراگیر است تا شامل کَون و مکانی نیز بشود که در آن زندگی می‌کند و موجوداتی که با او همزیستی دارند. همچنین به اجرای نظم و تربیت آن‌ها بپردازد تا در محقق کردن هدف‌هایی که تربیت انسان بر آن استوار است، سهیم باشد. جهت‌گیری‌های اسلامی در این زمینه، انسان را پیوسته با این حقیقت روبه‌رو می‌کند.»

خداوند «اکرم» بلندمرتبه همان کسی است که این تربیت را برنامه‌ریزی کرد و همکاری و تلاش‌های نسل‌های تربیت‌پذیر را در نظر گرفت و اسباب تعاون، همکاری و تبادل شناخت‌های علمی از نسل‌های تاریخی با جوامع گوناگون را میسر گرداند و به همین سبب انسان را به کشف کتابت با قلم هدایت کرد «و علم بالقلم» که تدوین علوم و ورود انسان به عصر تمدن از ثمرات آن بود. آری، سهیم کردن او در این تدوین و حفظ و تولید علمی را یکی از کارهای مفیدی قرار داد که ثواب ابدی دارد؛ به گونه‌ای که اگر آدمی بمیرد، عملکردش جز در سه چیز قطع می‌شود که یکی از آنها، علم سودمند است.

شاید شروع نزول قرآن کریم با این آیات تربیتی همراه با دلالت، اشاره به این نکتۀ راهبردی باشد که تربیت انسان در اسلام، از همان هنگام که نطفه‌ای در رحم مادر بود، تربیتی مبتنی بر شیوۀ فکری و از طریق اطلاع، قرائت، تعلم و بینش علمی دربارۀ آفرینش انسان بوده است.

از این جا درمی‌یابیم که تربیت اسلامی، تربیتی ربانی است.

این که خداوند بلندمرتبه «رب العالمین» و «رب الناس» است، از نظر هدف‌ها، طبیعت، محتوا، ویژگی‌ها و اثر علمی، تربیت اسلامی را از سایر مکتب‌های تربیتی متمایز می‌سازد. ربانی بودن این تربیت آن را در همان مسیری قرار می‌دهد که دین اسلام به معنای وسیع آن را ترسیم می‌کند، مانند روش دین در زندگی دنیا و آخرت و سایر مسائل زندگی که تمام نیازهای فردی، اجتماعی و انسانی را در بر می‌گیرد. هدف دین اسلام خوشبخت کردن دنیوی و اخروی فرد از طریق ترس و تقوای الهی و حسن عبادت اوست.

ادامه »

امور تربیتی نهادی است كه در وزارت آموزش و پرورش با مهندسی شهیدان رجایی و باهنر تاسیس گردید و تاكنون ثمرات بسیار ارزشمندی برای انقلاب داشته است از جمله هدایت و رهبری نسل جوان در دوران 8سال دفاع مقدس، فضاسازی فرهنگی برای دفاع از ارزش های انقلاب در مدارس، ترویج فرهنگ انسان سازی برای تصدی مدیریت های آینده كشور، تحكیم سازه های معنوی خانواده هایی كه در آینده دانش آموزان با آن روبرو هستند، مقابله با توطئه های فرهنگی استكبار و به طور خلاصه پرورش استعدادهای آینده سازان میهن اسلامی.

مربی تربیتی چه وظایفی را به عهده دارد:
    مربی تربیتی برای رسیدن به اهداف بلند و با ارزش خود وظایف زیر را به عهده دارد:

    ¤برنامه ریزی و اجرای مراسم در ایام الله و مناسبت ها، مثلاماه رمضان، دهه فجر، اوقات فراغت پایگاه های تابستانی و…

    ¤ برگزاری مسابقات فرهنگی و هنری برای رسیدن به اهداف تربیتی كه این مسابقات قریب به 40مسابقه می باشد.

برخی از این مسابقات عبارتند از: مسابقات قرآنی (حفظ، قرائت، مفاهیم) احكام، نهج البلاغه، اذان، تواشیح، انشای نماز) هنری شامل (خطاطی و نقاشی با گرایش های مختلف، تذهیب، كاریكاتور، مینیاتور، نمایش نامه، سرود و…) ادبی شامل (كتابخوانی، مطالعه تحقیق، داستان نویسی، شعر و…)

    ¤برگزاری اردو و بازدیدها

    ¤برگزاری مراسم آغازین

    ¤تدریس در كلاس های پرورشی

    ¤شركت در جلسات اداره و انجمن اولیاء و…

    ¤راه اندازی و نظارت بر كتابخانه، نوارخانه، تهیه سرود برای مناسبت ها و…

    ¤مدیریت تشكل های دانش آموزی (بسیج، انجمن اسلامی، شورای دانش آموزی، پیشتازان، فرزانگان، هیئت های مذهبی و…

ادامه »

بی شک بعد از هر انقلابی که در جوامع مختلف رخ می دهد تغییراتی در ساختارها و ارکان گوناگون آن جامعه رخ می دهد و جامعه ی ما نیز مستثنی از این امر نبوده و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و رونق دوباره مدارس، نظام آموزش و پرورش ما نیز نیازمند تحولی اساسی بود تا بتواند همسو با تاثیرات انقلاب اسلامی رسالت خود را در تعلیم و تربیت آینده سازان ایران اسلامی مطابق با اهداف و آرمان های مکتبی با برنامه ریزی صحیح ، زمینه لازم برای تربیت درست را فراهم نماید.

و از آنجایی که در دین مقدس اسلام و براساس آیات قرآن تربیت و تزکیه مقدم بر تعلیم دانسته شده است وجود چنین بینش عمیق در اسلام باعث گردید تا در ساختار جدید آموزش وپرورش بعد از انقلاب تربیت انسان های مومن و فداکار و متعهد و متخصص از اهم اهداف باشد و حرکتی نو شروع شود و این حرکت با تلاش شهیدان رجایی و باهنر و تاسیس امورتربیتی نقطه آغازینی برای این تعالی بود .

آن دو بزرگوار براساس ایدئولوژی اسلامی و دغدغه های مکتبی رسالت آموزش وپرورش را فراتر ازآموزش خواندن و نوشتن دانسته و با تاسیس امور تربیتی سعی نمودند ارزش و آموزش ، تعهد و تخصص ، دانش آموزان انقلابی و مومن در بطن آموزش و پرورش رشد نماید تا بتواند در مجموعه بدنه انقلاب توانمندی خود را نشان بدهند .

و اینک که بیش از سه دهه از تاسیس امور تربیتی به دست آن شهیدان بزرگوار می گذرد این نهاد دارای فراز و نشیب بسیار بوده و فعالیت ها و عملکردهای متفاوتی در هر دوره از انقلاب اسلامی داشته و توفیقات یا ناکامی های مختلفی را نیز تجربه نموده است تا جایی که این اواخر گاها” سخن از حذف آن یا تعمیم فعالیت های تربیتی به برنامه های آموزشی بوده و امروز نیز احیای آن مد نظر می باشد .
احیایی که بیش از همه نیازمند مطالعه ، کارکارشناسی ، نیاز سنجی و برنامه ریزی درست بوده تا همگام با پیشرفت و تعالی آموزش ورشد فکری دانش آموزان بتواند نیازهای آنان در این عرصه را تامین نماید .

ما بنا داریم در این مقوله امورتربیتی را از منظر اهداف ، کارکردها، مشکلات و موفقیت ها و دورنمای آینده مورد بحث قرار دهیم تا شاید حضور صاحب نظران واساتید علوم تربیتی در یاری رساندن به امر تربیت گره از بسیاری از مشکلات امورتربیتی بردارد .

ادامه »

در همان سال های نخست پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی،  در نظام آموزش و پرورش یک نهاد «امور تربیتی» با هدف گسترش و تعمیق ارزش های انقلاب اسلامی شكل گرفت و بر همین اساس شهیدان رجایی و باهنر در دوران تصدی وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۹ شمسی اقدام به تاسیس ستادهای امور تربیتی در مدارس كردند تا دانش آموزان را به ارزش های اسلامی ترغیب كنند.

شهیدان رجایی و باهنر در تاریخ هشتم اسفند ماه سال یكهزار و سیصد و پنجاه و نه هجری شمسی، « ستاد امر تربیتی » در مدارس ایران تاسیس کردند.

استمرار و بقای هر جامعه مستلزم آن است كه مجموعه باورها، ارزش ها، رفتارها، دانش ها و مهارت های آن به نسل های جدید انتقال یابد. مهم ترین وسیله این انتقال آموزش و پرورش است و مدرسه مهم ترین واسطه انتقال دانش و مهارت فنی است بر همین اساس در دوره نخست وزیری شهید رجایی و در دوران تصدّی شهید باهنر در وزارت آموزش و پرورش آن ها به تأسیس ستاد های امور تربیتی در مدارس كشور اقدام كردند تا فرهنگ اسلامی را گسترش دهند و دانش آموزان را به حرمت نهادن و عمل به ارزش های اسلامی ترغیب كنند.

پاسداری از ارزش های اسلامی و دستاوردهای انقلاب، برنامه ریزی و ایجاد هماهنگی بین عملكرد عوامل تربیتی، توجّه جدی به نقش معلمان در فعالیت های تربیتی و توجه به نقش دانش آموزان در فعالیت های تربیتی از جمله اهداف ستادهای امور تربیتی است. در جمهوری اسلامی ایران هشتم اسفند ماه روز «امور تربیتی و تربیت اسلامی »، نام گذاری شده است. 

ادامه »

امام صادق علیه السلام به جامعه شیعه آموخت نمی توان فقط شعار داد، شیعه علاوه بر قلب و زبان ، عمل را همراه خود دارد اینگونه نیست انسان لوازم زندگیش اموی و عباسی باشد و لباس سقیفه بپوشد ولی شعار علوی بدهد.

امام صادق علیه السلام و امام حسین علیه السلام در کنیه عبدالله مشترک هستند و نشان از دو بازوی گفتمانی شیعه یعنی شمشیر و قلم دارد. هر دو امام علیهماالسلام ایجاد کننده دو گفتمان پر برکت و پر نور جهاد حربی و جهاد علمی با تفکر مخالف و معاند  است.

سیدالشهداء علیه السلام با خون خود انسان خاموش شیعی را احیاء نموده است و به انسان مسلمان شیعه و حتی بالاتر به بشر آموخت که مرگ با عزت بهتر از زندگی با ذلت است. انسان عالم و روشنفکر هم می تواند جهادگر باشد و اگر دشمن همه گزینه های خود را برای محو انسانیت انسان روی میز قرار داد، شما هم گزینه آخر خود یعنی شهادت با عزت را روی میز قرار بدهید و از خشونت نترسید و فریب شعار جهان بدون جنگ  داعیه داران جنگ های جهانی را نخورید و به بهانه نفی خشونت دست به انحراف در مبارزه کر بلا نزنیم و بدانیم که عالم ماده ،عالم تصادم و تزاحم است و در برخی مواقع از جنگ گریزی نیست. 

بعد از سید الشهداء علیه السلام تفکر انحرافی دیگری به بهانه دفاع از سید الشهداء علیه السلام  و طبق سنت تاریخ به جای پیروی از گفتمان وصی یعنی گفتمان تقیه و سکوت امام سجاد علیه السلام به زمان ناشناسی گفتمانی و گفتمان های متضاد درونی دچار شدند و در زمان تولید علم و تربیت نیرو و بازسازی نیرو شعار هیهات من الذله با روش جنگ سر دادن «کلمه الحق ویراد بها الباطل».

شعار دهندگان با قیام هایی خون شیعیان را هدر دادند و شیعه را صرفا در شمشیر و تفکر اسلام انقلابی یا امام شمشیر محور خلاصه کردند ولی امام صادق علیه السلام گفتمانی را بنیان گذشتند که گفتمان حضور فعال غیر حربی بوده و خون قیام کربلا را به مغز انسان شیعه و حق محور رساند و به نوعی گفتمان گمشده 25 ساله علوی را احیا نمودند.

امام علیه السلام در مدت امامت خود به جای درگیری و اتلاف وقت در جنگ بی حاصل اموی -عباسی مشغول تربیت نیروی متخصص و متعهد شد و انقلابی اسلامی راه بودند که تا به حال تمام حوزه های علمی جهان را تحت تاثیر خود قرار داده و عامل ایجاد انقلابی شگرف در کشور ژاندارم منطقه شد و صاحبان علوم انسانی و متخصصین امور نظامی و امنیتی را در حیرت فرو برد. 

امام علیه السلام به جامعه شیعی فهماند راه تحقق شعار هیهات من الذلِة صرفا شمشیر نیست بلکه می توان با گفتمان تقیه و دعا محوری و اعتقاد سازی و شریعت محوری عالم پروری هم عزت جامعه اسلامی را حفظ کرده وهم به کسی ظلم ننمود.

امام صادق علیه السلام به جامعه شیعه آموخت نمی توان فقط شعار داد، شیعه علاوه بر قلب و زبان ، عمل را همراه خود دارد اینگونه نیست انسان لوازم زندگیش اموی و عباسی باشد و لباس سقیفه بپوشد ولی شعار علوی بدهد. 

ادامه »