نظر اسلام درمورد شب یلدا

درباره دیدگاه اسلام در مورد سنت پیشینیان باید عرض کنیم: اسلام در مقابل سنتها و آیین های اقوام و مللی که به اسلام گرویده شده و مسلمان می‌شوند واکنشهای مختلفی را دارد:

1. یا آن سنت و آیین مخالف آموزه های شریعت اسلام بوده ، که اسلام با آن گونه سنت ها مقابله کرده و رد می کند(مانند زنده به گور کردن دختران اعراب و …)

2. یا آن سنت و آیین موافق و مطابق با آموزه های دین اسلام است، که اسلام آنها را قبول کرده و تأیید می کند. مانند سنت پاکیزه گی و رفع کدورت و صله رحم در عید نوروز ایرانیان

3. یا آن سنت؛ سنخیت و یا عدم سنخیتی با آمورزهای دین اسلام ندارد و انجام آن مخالفتی با احکام الهی نمی‌کند و دین اسلام هم آنها را رد نمی کند.

مانند خیلی از رسوم وآیین های محلی اقالیم مختلف جهان اسلام نظیر؛ «صحبت کردن،مراسم ازدواج، و…

چند نکته:

در مواردی اسلام برخی از رسوم را طبق مبنای فوق اصلاح کرده و قسمت‌هائی را رد و قسمتهایی را تأیید می کند.

♦️حال با توجه به این مقدمه ای که ذکر شد متوجه می‌شویم که سنت باستانی شب یلدا تا جائیکه مستلزم احیای آموزه هایی چون؛ صله رحم، احترام به بزرگان، همدلی و صمیمیت در خانواده، و…شود خوب و پسندیده می باشد.

♦️ اگر در اجرای این سنت‌ها دچار افراط کاری شویم نظیر: اسراف در مخارج، چشم هم چشمی و آوردن فشار مالی نامناسب به خانواده و … قطعاً مخالف احکام دین اسلام بوده و مردود است.

منبع: الآثار الباقية عن القرون الخالية/ابو ریحان بیرونی/متن، ص: 363

پیشینه جشن

یلدا و جشن هایی که در این شب برگزار می شود، یک سنت باستانی است. این جشن مراسمی آریایی است و پیروان میتراییسم آن را از هزاران سال پیش در ایران برگزار می کرده اند. یلدا روز تولد میترا یا مهر است. این جشن به اندازه زمانی که مردم فصول را تعیین کردند کهن است.

 مراسم و آداب جشن

برای در امان بودن از خطر اهریمن، در این شب همه دور هم جمع می شدند و با برافروختن آتش از خورشید طلب برکت می کردند.
آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص، هندوانه، انار و شیرینی و میوه های گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند. در این شب هم مثل جشن تیرگان، فال گرفتن از کتاب حافظ مرسوم است. حاضران با انتخاب و شکستن گردو از روی پوکی و یا پری آن، آینده گویی می کنند.

جشن شب یلدا جشنی است که از ۷ هزارسال پیش تاکنون در میان ایرانیان برگزار می شود. ۷ هزار سال پیش نیاکان ما به دانش گاه شماری دست پیدا کردند و دریافتند که نخستین شب زمستان بلندترین شب سال است.

یکی دیگر از دلایل برگزاری این جشن، شب زادروز ایزدمهر یا میترا است. مهر به معنای خورشید است و تاریخ پرستش آن در میان ایرانی ها و آریایی ها به پیش از دین زرتشت بازمی گردد که پس از ظهور زرتشت این پیامبر او را اهورامزدا تعریف کرد. یکی از ایزدان اهورایی مهر بود که هم اکنون بخشی از اوستا به نامش نامگذاری شده.
در «مهریشت» اوستا آمده است؛ «مهر از آسمان با هزاران چشم بر ایرانی می نگرد تا دروغی نگوید».

ادامه »

انسان‌‌ها همواره دوره‌ها و چرخه‌های طبیعی زمین را دنبال و ثبت کرده‌اند، حرکت پیچیده زمین و دیگر اجرام آسمانی همواره منشأ شگفتی و حیرت بوده، شگقتی‌ و حیرتی که خود موجب خلق داستان‌ها و افسانه‌های بی‌شماری در سراسر دنیا شده‌است. داستان‌هایی که هنوز هم بر سر زبان‌ها باقی مانده‌اند.

انسان باستان به این دوره‌ها علاقه‌مند بوده‌، زیرا زندگی و وسایل معاشش به آن‌ها بستگی داشته‌است. برای مثال در زمان‌های مشخصی از سال، در مکان‌های ویژه‌ای غذا به وفور یافت می‌شده یا این‌که در زمان‌هایی دیگر هوا رو به گرمی یا سردی می‌گذاشته است،  حتی رابطه‌ای میان دوره تناوب ماه و حاصل‌خیزی کشت‌زارهایش حس کرده بود.

اگر دقت کرده باشید، احتمالاً متوجه شده‌اید که طول روز (و شب) در زمان‌های متفاوت سال، یکسان نیست. و در واقع مدت روز به صورت یک چرخه یک ساله در حال تناوب است. ایرانیان باستان نیز این تغییرات سالانه طول شب و روز را مورد توجه قرار داده بودند و آن را نشانه‌ای از جنگ میان روشنایی (‌خوبی‌ها) و تاریکی (بدی‌ها) می‌دانستند.

اما چرا شب یلدا طولانی‌ترین شب سال نامیده می‌شود؟!

برای درک این مطلب باید نگاهی به حرکت‌های ظاهری خورشید بیندازیم. شاید بدانید که خورشید به سبب حرکت مداری زمین، سالانه یک حرکت ظاهری در آسمان انجام می‌دهد، مسیر این حرکت اصطلاحاً دایرة‌البروج است. باز هم شاید بدانید که دایرة البروج با استوای سماوی زاویه 23.5 درجه می‌سازد، در نتیجه بیشینه میل خورشید در یک سال 23.5+ و کمینه آن 23.5- خواهد بود. با توجه به این موضوع چهار نقطه معروف از مدار زمین و یا به عبارتی از دایرة‌البروج مطرح می‌شوند.

انقلاب زمستانی:  نقطه‌ای از دایرة البروج (مدار کره زمین) است که خورشید در آن به کمینه میل خود (23.5-) می‌رسد.
انقلاب تابستانی: نقطه‌ای از دایرة البروج (مدار کره زمین) است که خورشید در آن به بیشینه میل خود (23.5+) می‌رسد.
اعتدال بهاری: نقطه‌ای از دایرة البروج (مدار کره زمین) است که در آن خورشید روی استوای سماوی قرار می‌گیرد.(نقطه تقاطع استوای سماوی و دایرة البروج)
اعتدال پاییزی: نقطه‌ای از دایرة البروج (مدار کره زمین) است که در آن خورشید روی استوای سماوی قرار می‌گیرد. (نقطه تقاطع استوای سماوی و دایرة البروج)

ادامه »

شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. در این جشن، طی شدن بلندترین شب سال و به دنبال آن بلندتر شدن طول روزها در نیم‌کرهٔ شمالی، که مصادف با انقلاب زمستانی است، گرامی داشته می‌شود.

یلدا به زمان بین غروب آفتاب از ۳۰ آذر (آخرین روز پاییز) تا طلوع آفتاب در اول ماه دی (نخستین روز زمستان) گفته می‌شود. خانواده‌های ایرانی در شب یلدا، معمولاً شامی فاخر و همچنین انواع میوه‌ها و رایج‌تر از همه هندوانه را مهیا و دور هم سرو می‌کنند. پس از سرو تنقلات، قصه‌گویی بزرگان خانواده برای دیگر اعضای فامیل و همچنین فال‌گیری با دیوان حافظ رایج است.

ریشهٔ نام و دیگر واژه‌ها

«یلدا» برگرفته از واژهٔ سریانی ܝܠܕܐ به‌معنای زایش است[۲] و شب چله هم که مترادف شب یلداست از آن روست که چهل روز اول زمستان را «چله بزرگ» و بیست روز بعد از آن را «چله کوچک» نامیده‌اند.

ابوریحان بیرونی از این جشن با نام «میلاد اکبر» نام برده و منظور از آن را «میلاد خورشید» دانسته‌است.

در آثارالباقیه بیرونی، از روز اول دی ماه، با عنوان «خور» نیز یاد شده‌است. در قانون مسعودی نسخهٔ موزه بریتانیا در لندن، «خُره روز» ثبت شده، اگرچه در برخی منابع دیگر «خرم روز» نامیده شده‌است.

 

چلّه، دو موقعیت گاه‌شمارانه در طول یک سال خورشیدی با کارکردهای فرهنگ عامه، یکی در آغاز تابستان (تیرماه) و دیگری در آغاز زمستان (دی‌ماه)، هریک متشکل از دو بخش بزرگ (چهل روز) و کوچک (بیست روز) است.

واژهٔ چلّه برگرفته از چهل و مخفف «چهله» و صرفاً نشان‌دهندهٔ گذشت یک دورهٔ زمانی معین (و نه الزاماً چهل روزه) است.

منبع: ویکی پدیا 

جشن عروسی، مراسم مقدس و مبارکی است و از دریچه دین و عقل نیز که به آن بنگریم لزوم برگزاری آن را تایید خواهیم کرد. عروسی حضرت زهرا سلام الله علیه  خود نشانه ای بر اهمیت برپایی این مراسم دارد. اما برپایی چنین مراسمی الزاما به معنی امروزی ان نیست.

جشن عروسی مراسم گرامیداشت پیوند جوانان

مراسم ازدواج نباید چنان مخفیانه و بی سر و صدا باشد که دیگران از آن مطلع نشوند مثل ازدواج‌های زیرزمینی که رنگ و بویی از ازدواج و تشکیل خانوده ندارد که خود این بابی برای تقلب و بهم زدن زندگی باز می کند. مراسم عروسی باید برگزار شود تا پیوند جوانان استحکام و ثبوت بهتری پیدا کند و احساس مسئولیت بیشتری نیز ایجاد نماید. علاوه بر آن، مراسم عروسی، برای گرامیداشت یک ازدواج و تبلیغ ازدواج در جامعه لازم است. اما همه این فواید برای وقتی است که مراسم به آسانی برگزار شود. وقتی مراسم پرخرج و سخت می شود همه این نقاط مثبت، تبدیل به نقاط منفی خواهد شد. 

ازدواج های سخت

وقتی برپایی یک روز مراسم عروسی، چندین روز و بلکه چند ماه، دغدغه و زحمت دارد و هزینه زیادی می برد، به همان اندازه

اگر قرار باشد هزینه یک روز مراسم عروسی مدتها، بر روی زندگی زوجین جوان سایه بیندازد و بار گران آن تا مدتها بر دوششان سنگینی کند، شومی مراسم عروسی چندین برابر خواهد شد

 موجب نگرانی و فرار  جوانان از ازدواج مخصوصا ازدواج بهنگام می شود و حداقل ضرررش این است که سن ازدواج را بالا می برد. حتی اگر بعضی جوانان به راحتی می توانند از عهده هزینه های عروسی های کذایی برآیند باز هم پسندیده نیست این  کار را بکنند. چرا که با اجرای مراسم پرهزینه، یک قدم در جهت سخت تر شدن عروسی دیگر جوانان برداشته اند. هر چه سنت¬های دست و پاگیر بیشتر و تجملات عروسی اضافه تر می شود، از تعداد مراسم عروسی کاسته شده و اضطر اب جوانان برای ازدواج بیشتر می شود. 

ادامه »