بهداشت رواني در دختران و زنان جوان

بهداشت رواني عبارت است از سازش با خود و محيط، سازگاري داشتن به صورت موفقيت آميز و نداشتن بيماري رواني، فرد سالم و داراي سلامت فكر است و قدرت و توانايي كافي براي تحرك، لذت، ‌پيشرفت و تكامل در حد فردي و گروهي دارد. به عبارت ديگر، بهداشت رواني مجموعة فعل و انفعالها، اقدامات و فعاليت ها و كارهايي است كه ما را به سمت تأمين سلامت فردي و اجتماعي از نظر رواني هدايت مي كند و از آنجا كه ابعاد رواني جدا از ابعاد جسمي و اجتماعي نيست، طبعاً اهداف و فعاليت هاي بهداشت رواني اغلب متوجه فعاليت هاي بهداشت عمومي و بهداشت جسمي است.

زنان در ايفاي نقش هاي چندگانة خود، سهم تعيين كننده اي در بهزيستي و رفاه كودكان دارند. ارتقاي موقعيت زنان و دسترسي آنان به امكانات برابر تحصيلي، آموزشي، كسب درآمد و ساير خدمات اجتماعي و نقش زن در توسعه بايد با توجه به دختر بچه ها آغاز شود. لازم است فرصت هاي برابر براي دختر بچه ها فراهم شود تا از بهداشت، تغذيه، آموزش و ساير خدمات بهداشت اوليه بهره گيرند و به اين ترتيب بتوانند تا بالاترين حد استعداد خويش شكوفا شوند.

امروزه جامعه جهاني ترغيب شده است تا با جديت بيشتر بر رشد انساني دختر بچه ها تمركز يابد و با دقت و نظر عميق به مسأله ويژه و بسيار حساس دختر بچه ها بپردازد، زيرا آغاز مشكلات جوامع را مي توان در بي توجهي به نيمي از جمعيت مولد و زايندة جهان خصوصاً دختر بچه ها جستجو كرد.

ادامه »

اگر شما هم دختر نوجوانی در خانواده داشته باشید، حتما می‏دانید که دختران نوجوان به دلیل ویژگی‏های جسمی خاصی که دارند و نقش‏هایی که قرار است در آینده ایفا کنند، از نظر سلامت آسیب‌پذیرتر از پسرها هستند. از آنجا که همین دخترها قرار است در سال‏های بعدی مادر شوند باید از همین حالا به فکر این باشیم که پایه‏ های سلامت ‌‏شان را به شکل درست و محکمی ‏بنا کنیم و مراقب باشیم در آینده، زنان جوان کشور‌مان با بیماری‏هایی مختلفی مثل پوکی استخوان، کم‏خونی و سوءتغذیه دست و پنجه نرم نکنند. متاسفانه به سلامت روانی دختران معمولا توجه چندانی نمی‏شود؛ در حالی که اگر دختران نوجوان ما از سنین بلوغ در شرایط امنیت روانی رشد نکنند، در آینده احتمال ابتلای آنها به انواع اختلالات روانی بیشتر می‏شود.

چیزی که نوجوانی را از بقیه مراحل عمر متمایز می‏کند، بلوغ است. دختران نوجوان در سنین 10 تا 16 سالگی بلوغ جسمی را تجربه می‏کنند که تمام عملکردهای جسمی ‏و روانی‏شان را متحول می‏کند. در این دوران تغییرات فیزیکی موجب می‏شوند که دختران از نظر روانی هم آسیب‌پذیرتر شوند چون در آستانه یک تغییر جدی یعنی گذار از مرحله کودکی به بزرگسالی قرار می‏گیرند.

میل به گوشه‎گیری، حساسیت نسبت به انتقاد دیگران، نوسان در خلق و خو، بی‌قراری، بی‌ثباتی، کاهش اعتماد به نفس، نافرمانی از والدین، صرف توجه بیش از حد به ظاهر و تمایل بیش از حد به داشتن ارتباط نزدیک با گروه دوستان و همکلاسی‏ها از ویژگی‏های رفتاری دختران در سنین بلوغ است.

از طرف دیگر، بلوغ زودرس و دیررس یکی از عوامل ناهنجاری‏های روانی در بعضی از نوجوان‏هاست. بلوغ چه به‌صورت زودرس اتفاق بیفتد و چه با تاخیر همراه باشد، نگرانی‏ها و مشکلاتی را برای نوجوان به همراه خواهد داشت. هرچند عواقب آن هم برای دختر و هم برای پسر وجود دارد اما بلوغ زودرس اغلب برای دختران و بلوغ دیررس بیشتر برای پسران مشکل‌آفرین‌ است. البته این

ولی به طور کلی، در مقابل تغییر خلقیات دختران نوجوان اگر رفتار درستی از طرف والدین صورت نگیرد، احتمال بروز بعضی از اختلالات روانی در آنها بیشتر می‏شود.

ادامه »

خانواده و دختران
 

امن ترين و مطمئن ترين پايگاه براي دختران به ويژه دختران، خانواده آنهاست. شيوه رفتارهاي خانواده ها و ميزان موفقيت آنها در عملکرد مناسب مي تواند ضريب اطمينان بخشي را افزايش دهد.

خانواده ها در عصر کنوني، نيازمند تربيت دختراني آگاه و توانمند براي دفاع از خويشتن و گزينش راهي صحيح براي رسيدن به موفقيت و سعادت هستند. در دنيايي که هجمه رسانه اي دشمن در صدد تزريق فرهنگ مسموم بيگانه به فضاي فکري و ساحت رواني دختران است تا از آنان به نام آزادي و تساوي، ابزارهاي دست و ويتريني جهت سودجويي هاي بيشتر بنگاه هاي اقتصادي بسازد، لازم است با اطلاع رساني بهنگام به دختران و همراهي آگاهانه و همدلانه با اين سرمايه هاي ارزشمند، آنان را در مسيري مطمئن بگذاريم.

دختران و ارتباط با جنس مخالف
 

يکي از آسيب هاي فراروي دختران امروز، سهولت ارتباط با جنس مخالف است. متأسفانه اين امر، فراگيري زيادي داشته و همه گير بودن سبب شده است تا نوجوانان بسياري آن را تجربه کنند. در اين ميان، دختران به دليل بافت عاطفي خاص خود، بيشتر آسيب پذيرند تحقيقات نشان داده است که انگيزه اصلي ارتباط با جنس مخالف را در دختران، دريافت محبت و توجه مثبت تشکيل مي دهد.

در حالي که در پسران، انگيزه اصلي تأمين نيازهاي غريزي است که با اغواگري هاي پيچيده اتفاق مي افتد. لازم است خانواده ها و همراهان دختران نوجوان و جوان، پيش از بروز چنين ارتباطي، آنها را از آسيب هاي فردي، اجتماعي، اخلاقي و روان شناختي آگاه سازند و نيازهاي طبيعي شان را از روش هاي صحيح، مانند ايجاد گروه هاي دوستي هدف مند با جنس موافق و بهره وري بيشتر از زمان براي رسيدن به اهداف، تأمين کنند.

ادامه »

پیامبر عزیز خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرمایند:
یکی از حقوقی که فرزند دارد این است که نام نیکو و زیبا برای او انتخاب شود.(1)

امام صادق علیه السلام می فرمایند:
اگر نام دختر را «فاطمه» گذاشتی، به او حرف بد نزن و وی را نفرین نکن و او را کتک نزن.(2)

اما کاظم علیه السلام می فرمایند:
در خانه ای که نام «فاطمه» باشد، سختی و تنگدستی وارد نمی شود.(3)

با نام تو دل چه با صفا می گردد
با مهر تو دل زغم رها می گردد
باشی تو کلید راز هستی، زهرا
با نام تو قفل بسته وا می گردد

نامهای زهرایی
 

چهل نام و لقب مربوط به حضرت زهرا علیهاالسلام که از آیات، روایات، زیارات وادعیه برگرفته شده اند و شایسته و نیکوست که در نامگذاری دختران از آنها استفاده شود، به ترتیب حروف الفبا عبارتند از:

ادامه »

برای داشتن ارتباطی دوستانه با فرزند دختر، سعی کنید حتی وقتی از اشتباهاتش با شما حرف می زند مانند یک دوست که به اشتباهات دوستش گوش می دهد رفتار کنید. گاهی بخندید ،گاهی به شوخی مسخره کنید و … اما فورا با تحقیر و سرزنش راه رابرای ادامه این دوستی نبندید.

***هیچ گاه هیچ دختر یا پسری نباید به خاطر جنسیتش تحقیر یا تشویق شود. باید به جنسیت فرزندانمان نگاهی منطقی و طبیعی داشته باشیم. توجه داشته باشیم طوری رفتار نکنیم تا دخترها از جنسیت خود بیزار شوند. اگر چنین ذهنیتی در اندیشه و باور خودمان وجود داشته باشد خطر انتقال آن به دخترمان بسیار بیشتر خواهد بود. 

اگر فرزند پسر ما بزرگتر از فرزند دخترمان باشد احتمال این نوع آسیب دیدگی برای دختران نیز وجود دارد. لذا باید مواظب باشیم پسر بر دختر تسلط پیدا نکند و او را آزار ندهد. تربیت هر کدام از فرزدان، مستقلا بر عهده پدر و مادر است و فرزندان بزرگتر حق ندارند اختیار کوچکترها را به دست گیرند. زیرا هیچ گاه محبت و رافت والدین را نسبت به خواهر یا برادر کوچکتر خود نخواهند داشت و باعث آزار ها و تحقیرهای روانی کوچکترها می شوند.

این صدمات در صورتی که دختر از پسر کوچکتر باشد بسیار بیشتر است. هم موجب بیزاری او از جنیست خودش و هم موجب بدبینی وی به جنس مخالف و بدرفتاری او در آینده با همسرش خواهد شد.

***به پرورش استعدادهای دخترانه در وجود دخترمان بیشتر بها بدهیم. مثلا مهارتهایی که بعدا در زندگی یک زن بیشتر مورد نیاز است را مورد توجه قرار دهیم. البته اگر در مقابل این چیزها مقاومت نشان دهند، باید از تحمیل و اصرار پرهیز کرد. ولی به صورت غیرمستقیم خوب است که به تبلیغ اینگونه مهارتها بپردازیم .مثلا دخترها را برای بازدید نمایشگاههایی که سفره آرایی، صنایع دستی و …  دارد بیشتر ببرید.

ادامه »