روزها برایت اگر زحمتی نداشت

هرجا که بود روضه، مرا هم صدا کنید

آقای فاطمیه اگر می شود مرا

در گوشه و کنار عزاخانه جا کنید

اللهم عجل لولیک الفرج والعافیة والنصر واجعلنا من اعوانه وانصاره وشيعته والمستشهدين بين يديه

نشانه های تنبه و بیداری

در حدیثی رسول گرامی اسلام دارد که «علامةُ الاِنتباهِ خَمْسٌ»؛ انسان های آگاه پنج علامت دارند. شما نیز این علامت ها را داشته باشید و در مسیر آنها گام نهید.

یکی از علامات آن ها «إذا ذَکَرَ المولی إفتَخَر»؛ وقتی به یاد خدا می افتند به بندگی او افتخار می کنند. دیگری این است که «إذا ذَکَرَ نَفْسَهُ إِفتَقَر»؛ زمانی که به یاد خودشان می افتند، احساس فقر می کنند. ائمۀ ما نیز چنین بودند. دعای عرفۀ امام حسین، صحیفۀ سجادیه و کلمات امیرالمؤمنین علیه السلام را ببینید که چگونه افتخار می کنند از اینکه خدا رب آن هاست.

شکر نعمت

ابوهاشم جعفری خدمت وجود مقدس امام هادی علیه السلام آمد تا شکایت کند، زیرا وضع مالی اش مناسب نبود. همین که نشست، امام به او فرمود: ابوهاشم شکر نعمت هایی که داری به جا آورده ای که حالا آمدی از نداشته هایت شکایت می کنی؟ گفت:آقا چه نعمتی؟ امام فرمود: نعمت سلامت و امنیت. انسان وقتی به نعمت ها و نیازهای خودش توجه کند احساس فقر می کند.[1]

و دیگر اینکه «إِذا ذَکَرَ الدُّنیا اِعتَبَر»، آنها به یاد دنیا که می افتند عبرت می گیرند و باید بدانیم که عبرت گیری غیر از چسبیدن است.

هارون الرشید نامه نوشت برای امام کاظم علیه السلام که من را موعظه کن؟ امام برایش نوشت: هارون! هر چه در اطرافت می بینی موعظه و عبرت است.

روایت داریم، وقتی جنازه ای را تشییع می کنند خوب است بروید آن را مشایعت کنید. البته بعضی ها عادت دارند در تشییع شرکت کنند، بعد با خودشان می گویند چند قدم حضور داشته باشیم خوب است. اما ببینیم امام صادق علیه السلام چه وظیفه ای را در امر تشییع جنازه به گردن ما نهاده است و می فرماید: «إِذَا حَمَلْتَ جَنَازَةً فَکُنْ کَأَنَّکَ أَنْتَ الْمَحْمُولُ»؛ وقتی جنازه ای را دارند حمل می کنند، فرض کنید بدنی که روی تابوت حمل می شود شما هستید! «إِذَاً کَأَنَّکَ سَأَلْتَ رَبَّکَ الرُّجُوعَ»؛ گویا اینکه از خدا خواسته ای که تو را برگرداند، و حالا خدا تو را به دنیا برگردانیده؛ پس ببین چه کار باید انجام دهی.[2]

قرآن در این راستا می فرماید: فردای قیامت برخی از افراد وقتی وارد صحرای محشر می شوند، خواهند گفت: «رَبَّنا أَبْصَرْنا وَ سَمِعْنا فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحاً»؛[3]خدایا! ما را برگردان تا عمل صالح انجام دهیم، بعضی ها نور دارند اما اینها در تاریکی اند بعضی ها راحت می روند؛ اما اینها نمی توانند بروند، بعد به کسانی که نور دارند خطاب می کنند: «انْظُرُونا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِکُم»[4] بایستید تا ما از نور شما استفاده کنیم.

بنابراین، آرزوی برخی در جهان آخرت این است که خدایا! ما را به دنیا برگردان تا عمل صالح انجام دهیم. اما دیگر دیر شده و امکانش نیست. حال امام صادق علیه السلام می فرماید: شما در دنیا برای خودتان یک چنین فرضی را درست کنید. تابوتی را که دیدید، فرض کنید در آن بدن شما قرار دارد.

از علائم انسان های آگاه این است «وَ اِذا ذَکَرَ رَبَّهُ اِسْتَغْفَرَ» زمانی که به یاد خداوند افتند طلب غفران و بخشش می کنند و «إذا ذَکَرَ الاخِرَةَ اِسْتَبْشَرَ»؛[5] زمانی که به یاد آخرت می افتند به خود بشارت می دهند.

استاد رفیعی

[1].در آخر دستور داد صد دینار به او بدهند (امالی صدوق، ص 413).

[2].بحارالانوار، ج68، ص 266؛ الزهد، ص 77).

[3].سجده، 12.

[4].حدید، 13.

[5].مواعظ العددیه، ص 413.

امام على عليه السلام:
لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً وَ لَتُغْرَبَلُنَّ غَرْبَلَةً وَ لَتُساطُنَّ سَوْطَ الْقَدَرِ حَتّى يَعودَ اَسْفَلُكُمْ اَعْلاكُمْ وَ اَعْلاكُمْ اَسْفَلَكُم؛

به‌يقين، همگى در غربال آزمايش، به‌هم‌درآميخته و غربال مى‌شويد [تا خوبتان از بد، جداگردد] و هم‌چون محتويات ديگ، زيرورومى‌شويد تا فرودستتان، فرادست‌گردد و فرادستتان، فرودست‌شود.

نهج‌البلاغه‌ خطبه16

دل به دنیا نسپارید

أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ مَجَازٍ وَ الْآخِرَةُ دَارُ قَرَار فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ

اى مردم دنيا سراى گذرا و آخرت خانه جاويدان است. پس، از گذرگاه خويش براى سر منزل جاودانه توشه برگيريد.

نهج‌البلاغه خطبه‌203

*زندگی به سبک نهج البلاغه*

 *درس نهم*

 به عمل کار برآید….

یکی از نشانه های عقلانیت، غلبه عمل بر ادعاست
عاقل بیش از آنکه به زبان ادعا داشته باشد، در صحنه عمل، خود را اثبات می کند.
 در نقطه مقابل، جاهل بیش از آنکه کار کند، ادعا می کند و هیاهو راه می اندازد.

 از نمونه های این تفاوت، *زیاد سخن گفتن جاهل است و کم سخن‌گفتن عاقل.*

 در حکمت ۷۱ می خوانیم: ” هرگاه عقل کامل شود، سخن کم می شود.”
 همچنین مولای ما در انتهای خطبه ۱۷۵ درباره ضرورت عمل قبل از امر و نهی دیگران می فرماید:" 

 *مردم بخدا سوگند من شما را به هیچ طاعتی وادار نمی کنم مگر آنکه پیش از آن خودم عمل کرده ام و از هیچ معصیتی بازنمی دارم مگر آنکه پیش از آن خودم، دوری جسته ام."*

اما درس امروز ما مربوط می شود به کل کل کردنها.

 در ماجرای جنگ جمل، طلحه و زبیر خیلی کُری می خواندند و کَل کَل می کردند.
حضرت پس از پایان پیروزمندانه جنگ جمل ،در بیان تفاوت بین اصحاب حق و اصحاب باطل فرمودند:

” *( فتنه گران جمل) چون رعد خروشیدند و چون برق درخشیدند ولی کاری از پیش نبردند و سرانجام سست شدند اما ما اینگونه نیستیم؛ تا عمل نکنیم، رعد و برقی نداریم و تا نباریم، سیل جاری نمی سازیم* .”

( خطبه ۹، نهج البلاغه)

ادامه دارد….
حجةالاسلام مهدوی ارفع