‌ قانونِ تولّد و مرگ در هستی جاری است ؛ از انسان گرفته تا ستارگان و خورشید ، تولّد و مرگ دارند .

ظاهراً انسان تنها موجودی است که می‌داند که می‌میرد و به مرگِ خویش آگاه است … دیگر موجودات نیز می‌میرند امّا مرگ‌آگاه نیستند .

برخی آدمیان نسبت به پدیدۀ مرگ ، “کورمرگی” پیشه کرده و ترجیح می‌دهند آن را نبینند و به فراموشی سپارند .

برخی دیگر نیز “مرگ هراس"اَند ، چون تعلّقاتِ دنیویِ زیادی دارند و فرو نهادنِ تعلّقات و رها کردنِ آن‌ها ــ نزدِ ایشان ــ سخت است ؛ از آن می‌ترسند و می‌گریزند .

^جماعتی نیز “مرگ اَندیش"‌اَند و در اندیشۀ رهایی از زندان هستند:

ﻣﺮﮒ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﮔﺸﺖ ﻭ ﻧَﻘﻠﻢ ﺯﯾﻦ ﺳﺮﺍ
ﭼﻮﻥ ﻗﻔﺲ ﻫِﺸﺘﻦ ﭘﺮﯾﺪﻥ ﻣﺮﻍ ﺭﺍ

اهلِ عرفان ، “مرگ آگاه"اَند ؛ بدین معنا که ناپایداریِ جهان و گذرِ عمر را جدّی می‌گیرند؛ در عین حال ، این امر مانع از پرداختنِ سهمِ بدن و بهره بردنِ مادّی و معنوی از دنیا و زندگی نشده است ؛ از این‌رو ایشان در “حال” زندگی کرده و “زندگیِ ابدی” را در همین دنیا تجربه می‌کنند:

صوفی اِبنُ الوقت باشد ای رفیق
نیست فردا گفتن از شرطِ طریق
(مولانا)

یعنی در عینِ برخورداری ، وابستگی ندارند و هر لحظه که ندا رسد آماده‌اند تا بروند .

برنامه‌های خود را چگونه تنظیم کنیم تا هم نماز شب بخوانیم و هم از کارهای روزانه نمانیم؟


آیت الله جوادی آملی:

اگر می خواهید نماز شب بخوانید و درس روز شما هم لطمه‌ای نبیند، شب ها باید کمی زودتر بخوابید و شام را سبک‌تر میل کنید؛ غذای شام هرچه سبک‌تر باشد، بهتر است.

همان‌طور که می‌دانید بدن ما به بیش از دو وعده غذا احتیاج ندارد. در روایات هم آمده است:
اگر سیر هستید، غذا نخورید. [1]

غذا خوردن در حال سیری استعداد را کم می‌کند. از بیانات نورانی حضرت امیرمؤمنان علیه‌السلام این است:
«لا تَجْتَمع الفِطْنَةُ والْبِطْنَة»[2] ؛
یعنی فطانت و هوشمندی با پرخورى جمع نمی شود و پُرخور هرگز خردمند نمی‌شود، زیرا تمام تلاش و کوشش روح او این است که غذاها را هضم کند و دیگر فرصت اندیشیدن ندارد.

بنابراین، نماز شب انسان را از تحصیل روز باز نمی‌دارد، با این شرط که انسان مراقب مسائل دیگر باشد. بسیاری برنامه‌های تلویزیونی، جلسات، گفت و شنودها و… سودمند نیست.

اگر نیم ساعت پیش از اذان صبح بلند شوید، هم به نماز شب می‌رسید و هم به نماز اول وقت، پس از نماز هم کمی استراحت می‌کنید و به درس روز خود می‌پردازید.


نسیم اندیشه، دفتر اول، ص 146 تا 148
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1. من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 618.
2. غرر الحکم، ص 360، ح 8157.

حق الناس
آیت الله نجابت نقل می کند:

وقتی که بنده مشرف شدم خدمت آیت الله سید علی قاضی، فرمودند:

« هر حقی که هر کس بر گردن تو دارد باید ادا کنی.خدمت ایشان عرض کردم:مدتی قبل در بین شاگردهایم که نزد بنده درس طلبگی می خواندند، یکی خوب درس نمی خواند. بنده ایشان را تنبیه کردم. اذن از ولیّ او هم داشتم در تربیت. در ضمن این جا هم نیست که از او طلب رضایت کنم.

می فرمودند:« هیچ راهی نداری، باید پیدایش کنی.گفتم آدرس ندارم،گفتند باید پیدا کنی.آقای قاضی فرمودند : هر حقی که برگردنت باشد تا ادا نکنی باب روحانیت، باب قرب، باب معرفت باز شدنی نیست.یعنی این ها همه مال حضرت احدیت است. و حضرت احدیت رضایت خود را در راضی شدن مردم قرار داده است.

‌

مردی …
با لباس و کفشهای گرانقیمت
به دیواری خیره شده بود و میگریست
نزدیکش شدم و به نقطه ایی که خیره شده بود
با دقت نگاه کردم
نوشته شده بود؛ “این هم میگذرد”
علت را پرسیدم
گفت: این دست خط من است
چند سال پیش در این نقطه هیزم میفروختم
اکنون صاحب چند کارخانه هستم
پرسیدم: پس چرا دوباره به اینجا برگشتی؟
گفت : آمدم تا باز بنویسم
“این هم میگذرد”

*گر به دولت برسی، مست نگردی مردی
*گر به ذلت برسی، پست نگردی مردی

*اهل عالم همه بازیچه دست هوسند
*گر تو بازیچه این دست نگردی مردی…

,از عارفی پرسیدند:
از این همه دعا و مراقبه به درگاه خداوند‌، چه بدست آورده ای ؟
عارف گفت :هیچ ! اما بعضی چیزها را از دست داده ام !
خشم ، نگرانی ، اضطراب ، افسردگی ، احساس عدم امنیت ، ترس از پیری و مرگ .
همیشه با بدست آوردن نیست که حالمان‌خوب می شود‌، گاهی با از دست دادنها ، خیال آسوده تری داریم.